Teoria Wychowania Fizycznego

................................................. 7
Rozdział I
NA DRODZE OD FILOZOFICZNEJ REFLEKSJI KU TEORII
WYCHOWANIA FIZYCZNEGO ......................................................... 13
1. Od czasów antycznych do systemów wychowania fizycznego – ewolucja
teoretycznej refleksji ............................................................................... 14
2. Początki badań naukowych i droga wychowania fizycznego na
Uniwersytety ........................................................................................... 20
3. Od Eugeniusza Piaseckiego jako twórcy akademickiego kształcenia do
współczesnej teorii wychowania fizycznego w Polsce ........................... 24
4. Zebrane główne treści i tezy rozdziału ................................................... 31
Pytania i problemy do dyskusji ............................................................... 34
Rozdział II
TREŚCI I ZADANIA TEORII WYCHOWANIA FIZYCZNEGO. 35
1. Na tle sporu o istotę, cele i zakres nauk o kulturze fizycznej ................. 36
2. Różne koncepcje i ewolucja teorii wychowania fizycznego .................. 38
3. Przedmiot badań, metody badawcze, aparatura pojęciowa oraz
płaszczyzny zainteresowań teorii wychowania fizycznego .................... 41
4. Stosunek do innych dyscyplin, definicja i miejsce w systemie nauk
o kulturze fizycznej ................................................................................. 46
5. Zebrane główne treści i tezy rozdziału ................................................... 52
Pytania i problemy do dyskusji ............................................................... 54
Rozdział III
KULTURA FIZYCZNA – JEJ TREŚĆ I STRUKTURA ............... 55
1. Kultura fizyczna – tradycja, trudna spuścizna oraz różnorodność ujęć
i koncepcji ............................................................................................... 56
2. Wychowanie fizyczne jako dziedzina wychowania i fundament kultury
fizycznej .................................................................................................. 67
3. Sport: rodowód, trudności definicyjne oraz znaczenie w kulturze
i kulturze fizycznej ................................................................................. 84
4. Rekreacja fizyczna jako niezbędny element czasu wolnego i forma
uczestnictwa w kulturze fizycznej .......................................................... 90
5. Rehabilitacja ruchowa – jej zadania leczniczo-zdrowotne oraz związki
z kulturą fizyczną .................................................................................... 92
6. Turystyka – jako swoisty fenomen współczesności i jej związki z kulturą
fizyczną ................................................................................................... 95
4
7. Zebrane główne treści i tezy rozdziału ................................................... 98
Pytania i problemy do dyskusji ............................................................... 101
Rozdział IV
O CELACH WYCHOWANIA FIZYCZNEGO ................................. 103
1. O potrzebie i podstawach stanowienia celów wychowania fizycznego .. 104
2. Tradycyjne poglądy na cele wychowania fizycznego ............................. 107
3. Współczesne koncepcje ujmowania celów wychowania fizycznego ..... 111
4. Zebrane główne treści i tezy rozdziału ................................................... 119
Pytania i problemy do dyskusji ............................................................... 120
Rozdział V
PROCESY WYCHOWANIA I KSZTAŁCENIA FIZYCZNEGO
ORAZ ICH FUNKCJE I STRUKTURA ............................................ 123
1. Procesy wychowania i kształcenia fizycznego a inne wpływy
o charakterze wychowawczym ............................................................... 124
2. Tradycyjne (biotechniczne) i współczesne ujęcie funkcji wychowania
fizycznego ............................................................................................... 128
3. Struktura procesów wychowania i kształcenia fizycznego ..................... 133
4. Tworzenie naukowych podstaw realizacji procesów wychowania
i kształcenia fizycznego .......................................................................... 138
5. Zebrane główne treści i tezy rozdziału ................................................... 144
Pytania i problemy do dyskusji ............................................................... 146
Rozdział VI
PRAKSEOLOGICZNY CYKL RACJONALNEGO PRZEBIEGU
DZIAŁANIA A PROCES WYCHOWANIA I KSZTAŁCENIA
FIZYCZNEGO .......................................................................................... 149
1. O istocie i użyteczności prakseologii w wychowaniu fizycznym ........... 150
2. Składniki cyklu działania zorganizowanego w wychowaniu fizycznym 151
3. Ocena szkolna jako specyficzny element realizacji procesu wychowania
i kształcenia fizycznego .......................................................................... 166
4. Zebrane główne treści i tezy rozdziału ................................................... 172
Pytania i problemy do dyskusji ............................................................... 174
Rozdział VII
KSZTAŁTOWANIE DYSPOZYCJI KIERUNKOWYCH ORAZ
SPOŁECZNE CZYNNIKI WYCHOWANIA W KULTURZE
FIZYCZNEJ .............................................................................................. 177
1. Kształtowanie dyspozycji kierunkowych – jako podstawowe kryterium
efektywności wychowania fizycznego ................................................... 178
2. Warunki skutecznego kształtowania i zmiany postaw prosomatycznych
i prospołecznych w wychowaniu fizycznym .......................................... 181
5
3. Społeczne czynniki wychowania w kulturze fizycznej. Rola szkoły,
rodziny, wspólnoty lokalnej, kolonii i obozów, młodzieżowych
domów kultury, środków masowego przekazu, klubów sportowych
oraz organizacyjne i instytucjonalne aspekty rozwoju rekreacji
fizycznej ................................................................................................... 188
4. Działania wspierające na poziomie Unii Europejskiej i bariery
uczestnictwa w aktywności fizycznej ..................................................... 201
5. Zebrane główne treści i tezy rozdziału ................................................... 204
Pytania i problemy do dyskusji ............................................................... 206
Rozdział VIII
ZNACZENIE AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ I JEJ MIEJSCE
W WYCHOWANIU FIZYCZNYM ...................................................... 207
1. Wychowanie fizyczne i jego sfera fizyczna ............................................ 208
2. Korzyści wynikające z aktywności fizycznej dla rozwoju i zdrowia ..... 211
3. Niedostatki i nadmiar aktywności fizycznej oraz ich skutki ................... 218
4. Definicja, rodzaje i wskazania dotyczące poziomu aktywności
fizycznej .................................................................................................. 224
5. Aktywność fizyczna a szczególne potrzeby wychowania fizycznego .... 231
6. Zebrane główne treści i tezy rozdziału ................................................... 239
Pytania i problemy do dyskusji ............................................................... 242
Rozdział IX
OSOBNICZE I POZAOSOBNICZE UWARUNKOWANIA
W PROCESACH WYCHOWANIA I KSZTAŁCENIA
FIZYCZNEGO ......................................................................................... 243
1. Zróżnicowanie pod względem wieku ..................................................... 246
2. Płeć jako element określający postępowanie wychowawcy fizycznego . 267
3. Konstytucja (psychofizyczny typ ustroju) jako warunek w procesie
wychowania i kształcenia fizycznego ..................................................... 274
4. Stan zdrowia a postępowanie wychowawcy fizycznego ........................ 277
5. Zebrane główne treści i tezy rozdziału ................................................... 282
Pytania i problemy do dyskusji ............................................................... 285
Rozdział X
WSPÓŁCZESNE TENDENCJE ORAZ PROPOZYCJE
MODERNIZACJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO ........................ 287
1. Na tle przemian cywilizacyjnych oraz nowych wyzwań w edukacji ...... 288
2. Główne tezy krytyki tradycyjnego modelu i niepokoje o dalszy rozwój
wychowania fizycznego .......................................................................... 291
3. Zasadnicze przesłanki nowoczesności .................................................... 296
4. Polskie drogi do modernizacji wychowania fizycznego ......................... 302
6
5. Współczesne kierunki rozwoju wychowania fizycznego w różnych
krajach .................................................................................................... 315
6. Zebrane główne treści i tezy rozdziału ................................................... 320
Pytania i problemy do dyskusji ............................................................... 323
Rozdział XI
O PEDEUTOLOGII ORAZ DOBORZE NA STUDIA,
KSZTAŁCENIU I PRZYGOTOWANIU DO PRACY
W DZIEDZINIE KULTURY FIZYCZNEJ ........................................ 325
1. Pedeutologia oraz nauczyciel jako jej integralny przedmiot analiz
i badań ..................................................................................................... 326
2. Nauczyciel wychowania fizycznego – dobór i specyfika zawodu .......... 327
3. Role społeczne, warsztat pracy i przygotowanie do pracy nauczyciela
wychowania fizycznego oraz w innych obszarach kultury fizycznej ..... 329
4. Nauczyciel wychowania fizycznego, trener oraz specjalista rekreacji
jako żywy wzór kultury fizycznej ........................................................... 336
5. Nauczyciel akademicki jako ważny element w przygotowaniu do
zawodu nauczyciela wychowania fizycznego ........................................ 338
6. Zebrane główne treści i tezy rozdziału ................................................... 343
Pytania i problemy do dyskusji ............................................................... 345
PIŚMIENNICTWO .................................................................................. 347
WSKAZÓWKI BIBLIOGRAFICZNE .................................................. 378
INDEKS OSÓB ........................................................................................ 385
INDEKS RZECZOWY ........................................................................... 389