Wybrane psychologiczne aspekty aktywności sportowej

Spis treści

Wprowadzenie 7
I. Psychologiczne uwarunkowania aktywności sportowej podejmowanej w okresie dzieciństwa i wczesnej młodości  9
l. Aktywność jako podstawa zachowania i rozwoju człowieka  9
1.1. Aktywność jako czynnik rozwoju  11
2. Miejsce aktywności sportowej wśród innych form działalności człowieka 12
3. Psychologiczne problemy związane z rozwojem psychoruchowym dziecka 15
4. Psychologiczne aspekty wczesnego kontaktu dziecka ze sportem 18
5. O potrzebie rozwijania u dzieci zamiłowania do aktywności ruchowej 22
5.1. Znaczenie zabawy w życiu i rozwoju dziecka 23
5.2. Rola szkoleniowca w kształtowaniu zamiłowania do aktywności rochowej 26
6. Psychologiczne aspekty selekcji i naboru w sporcie 29
6.1, Pojęcie selekcji w sporcie 30
6.2. Problemy selekcji i naboru w sporcie 31
6.3. Zagadnienie selekcji temperamentalnej do niektórych dyscyplin sportowych 34
7. Psychologiczne zasady procesu treningowego realizowanego z dziećmi i młodzieżą  36
II. Psychologiczne uwarunkowania procesu uczenia się i nauczania w sporcie 42
1. Pojęcie procesu uczenia się i nauczania  43
2. Czynniki procesu uczenia się i nauczania w sporcie 46
2.1. Rodzaj opanowywanego nawyku - znaczenie powtarzania ćwiczeń 46
2.2. Dostrzeganie zróżnicowania temperamentalnego ćwiczących  47
2.3. Uwzględnianie reprezentowanego poziomu zdolności i uzdolnień ćwiczących 49
2.4. Motywowanie do uczenia się - kształtowanie motywacji wewnętrznej  52
2.5. Wykorzystywanie pokazu i objaśniania 54
2.6. Kształtowanie wyobrażeń ruchowych ćwiczących 56
2.7. Wykazywanie się wyczuciem w kształtowaniu modelu technicznego - problem korygowania błędów  58
2.8. Zabieganie o plastyczność kształtowanych nawyków ruchowych 59
2.9. Zwracanie uwagi na wzajemny wpływ ćwiczeń  61
2.10. Zadbanie o rozwój koordynacyjnych zdolności motorycznych  63
2.11. Nierezygnowanie z eksperymentowania 67
2.11.1. O czym wypada pamiętać stosując eksperyment naturalny 68
2.12. Uwzględnianie warunków zewnętrznych ćwiczeń 71
2.13. Ocenianie postępów i stosowanie wzmocnień  72
2.14. Informowanie o uzyskiwanych wynikach 76
2.15. Traktowanie nauczania i wychowania jako spójnego systemu oddziaływań na podopiecznego 78
III. Psychologiczne problemy związane z treningiem i udziałem w zawodach sportowych 82
1. Problem przygotowania taktycznego w sporcie 83
1.1. Czym jest taktyka w sporcie i od czego zależy 83
1.2. Charakter rozwiązań taktycznych w zależności od uprawianej dyscypliny sportu 85
1.3. Taktyka a poziom sportowy zawodnika 89
2. Przygotowanie motywacyjne w procesie aktywności sportowej 91
2.1. Aspekty jakościowe (treściowe) motywacji 91
2.2. Aspekty ilościowe motywacji 93
2.2.1. Natężenie motywacji a sprawność działania 94
2.3. Motywacja osiągnięć i jej związki z aktywnością sportową 97
2.3.1. Charakterystyka motywacji osiągnięć 97
2.3.2. Implikacje motywacji osiągnięć w działalności sportowej 101
2.3.3. Kształtowanie się motywu osiągnięć a uprawianie sportu  103
3. Procesy emocjonalne towarzyszące aktywności sportowej  107
3.1. Pojęcie emocji  107
3.2. Emocje związane z udziałem w zawodach sportowych 108  
3.2.1. Emocje przedstartowe 110
3.2.2. Wystartował i co dalej  113
3.2.3. Psychologiczne skutki uzyskanego wyniku sportowego  116
3.3. Pojęcie i przyczyny (źródła) stresu 119
3.3.1. Fizyczne czynniki stresu  121
3.3.2. Chronobiologiczne czynniki stresu 122
3.3.3. Psychologiczne czynniki stresu  123
3.3.4. Socjologiczne czynniki stresu 127
3.4. Odporność emocjonalna sportowca i możliwości jej kształtowania 128
3.4.1. Pojęcie odporności emocjonalnej  129
3.4.2. Kształtowanie odporności emocjonalnej sportowca 130
3.5. Temperamentalne uwarunkowania odporności emocjonalnej sportowca  142
IV. Wybrane właściwości psychiczne a realizacja aktywności sportowej  147
1. Samoocena i jej znaczenie w aktywności sportowej 147
1.1. Pojęcie samooceny 147
1.2. Struktura samooceny 148
1.3. Rozwój samooceny  150
1.4. Aktywność ruchowa (sportowa) a kształtowanie się samooceny 152
2. Poczucie umiejscowienia kontroli a działalność sportowa 154
2.1. Pojęcie poczucia umiejscowienia kontroli  155
2.2. Działalność sportowa a poczucie umiejscowienia kontroli 158
3. Zagadnienie tożsamości płciowej a aktywność sportowa 160
3.1. Pojęcie tożsamości płciowej  160
3.2. Od czego zależy kształtowanie się tożsamości płciowej  161
3.3. Związki tożsamości płciowej z aktywnością sportową  164
V. Psychospołeczne uwarunkowania przebiegu aktywności sportowej 166
1. Problem spójności grup sportowych  166
1.1. Czym jest struktura nieforma1na grupy i jak wpływa na zachowanie się jej członków 167
1.2. Czy i jak można oddziaływać na strukturę grupy sportowej 170
2. Wsparcie społeczne i jego zastosowanie w sytuacjach sportowych 172
2.1. Pojęcie wsparcia społecznego 172
2.2. Od czego zależy oczekiwanie na wsparcie społeczne 175
2.3. Zastosowanie wsparcia społecznego w aktywności sportowej 177
3. Psychologiczne aspekty dopingu farmakologicznego w sporcie 182
3.1. Przyczyny korzystania z dopingu w sporcie  185
3.2. Opinie o skutkach stosowania dopingu  187
3.3. Postawy wobec dopingu i ich kształtowanie 190
3.4. Psychologiczne aspekty edukacyjnych programów walki z dopingiem 191
4. O zachowaniach agresywnych w sporcie 194
4.1. Pojęcie i modele agresji 194
4.1.1. Model popędowy agresji i możliwości jej rozładowania przez aktywność sportową  195
4.1.2. Frustracja jako przyczyna agresji i jej uzewnętrznienie w sporcie 196
4.1.3. Agresja jako reakcja wyuczona i jej przejawy w sporcie 196
4.2. Eklektyczne koncepcje agresji w sporcie 197
4.3. Agresja sportowców a agresja publiczności sportowej 201
4.4. Możliwości w zakresie przeciwdziałania zachowaniom agresywnym w sporcie 204
Uwagi końcowe 207
Piśmiennictwo  210